منظور از انبارهای گمرکی انبار مسقف، انبار غیر مسقف و محوطه است. که برای نگهداری کالاهای ورودی و صدوری گذاشته شده است. ترتیبات کنترل های گمرکی در این انبارها صورت می گیرد.
انبارداری کالا در گمرک
انبار به محل یا فضایی گفته می شود که یک یا چند کالای بازرگانی، صنعتی، مواد اولیه یا فراورده های مختلف در آن نگهداری و براساس سامانه ای صحیح طبقه بندی و تنظیم شود. مدت مجاز نگهداری کالا در انبارهای گمرک از تاریخی که کالا به انبار تحویل داده می شود3 ماه است. البته صاحبان کالا یا شرکت های حمل و نقل با ارائه علت موجه که به تشخیص گمرک رسیده باشد. با پرداخت هزینه اضافه تا دو ماه دیگر می توانند مدت زمان انبارداری را تمدید کنند.
انبارداری را با توجه به محل و موقعیت انبار، نحوه ساختن انبار، تاسیسات مورد نیاز، تنوع کالاهای ورودی به انبار، میزان حجم یا وزن موادی که درطی زمان معینی به انبار داخل یا از آن خارج می شود و… به صورت زیر تقسیم بندی می کنند:
- انبارداری گمرک و ترانزیت
- انبارهای توزیع کلی و محلی(سراها)
- انبارهای سازمانی و کارخانه
- اماکن گمرکی
در اماکن گمرکی مجموعه انبارداری گمرک به منظور ثبت و ضبط انواع و اقسام کالاهای ورودی و خروجی احداث شده است. منظور از اماکن گمرکی مناطق محصور تحت کلید گمرک می باشد.اماکن گمرکی عبارت است از:
- انبارها
- محوطه
- اسکله
- بارانداز
دسته بندی انبارها بر اساس نوع کالا در گمرک
برخی از کالاها هستند که شرایط نگهداری خاصی دارند. از این رو نمی توان همه کالاهای وارداتی و صادراتی را در یک نوع انبار و با امکانات یکسانی نگهداری کرد. برای مثال دارو و مواد غذایی نیاز به نگهداری در شرایط دمایی ویژه دارند. از این رو چندین مدل انبار با تجهیزات متفاوت در گمرک وجود دارد که در ادامه به شرح آن می پردازیم.
انبارهای معمولی
همانطور که از نام این انبارها پیداست، از تجهیزات و امکانات ویژه ای برخوردار نیستند و برای نگهداری کالاهای عادی به کار می روند.
انبارهای مواد شیمیایی
از این انبارها برای نگهداری مواد شیمیایی و کالاهای قابل اشتعال استفاده می شود. به دلیل اشتعال زا بودن کالاهایی که درون این انبارها قرار می گیرند، لازم است تا تدابیر امنیتی خاصی همچون سیستم های ضد حریق برای این انبارها تعبیه شود.
انبارهای کالاهای فاسدشدنی
کالاهایی همچون مواد غذایی، دارویی و… که نیاز به نگهداری در شرایط دمایی خاص دارند، در این انبارها ذخیره می شوند. از آنجایی که از این انبارها برای نگهداری کالاهای فاسد شدنی استفاده می شود، باید از سیستم های کنترل دمای ویژه برخوردار باشند.
انبارهای اختصاصی
اکثر انبارهای گمرکی در خود گمرک قرار دارند اما گاهی گمرک بنا بر شرایط خاصی مانند کمبود ظرفیت، از فضای انبارهای خصوصی نزدیک به محل گمرک (حداکثر فاصله از گمرک 50 کیلومتر) نیز استفاده می کند که مختص افراد حقیقی یا حقوقی خاصی است.
انبارهای کالاهای ضبط شده
کالاهای مشکوک که وارد گمرک می شوند لازم است تا تعیین تکلیف شوند، اما این پروسه کمی زمانبر است. در مدت زمانی که کالا در حال تعیین تکلیف شدن است آن را در انبارهای کالاهای ضبط شده یا قضایی نگه میدارند.
انبارهای کالای قاچاق
برخی کالاها هستند که مخالف قوانین و مقررات گمرکات کشور هستند. این کالاها به عنوان کالاهای قاچاق شناخته می شوند و پس از توقیف در انبار کالاهای قاچاق نگهداری می شوند.
انبارهای کالای فله
همانطور که از نام این انبارها پیداست، برای نگهداری کالاهایی که فاقد بسته بندی هستند استفاده می شود.
کالای متروکه در اماکن گمرکی:از زمانی که کالا وارد انبارهای گمرکی می شود، صاحب کالا موظف است تا ظرف مدت حداکثر 3 ماه نسبت به دریافت مجوزهای لازم و ترخیص کالا اقدام کند. گاهی پیش می آید که صاحب کالا قادر به دریافت مجوز در بازه ذکر شده نیست. در آن هنگام این مدت زمان با پرداخت هزینه انبارداری تا 2 ماه دیگر قابلیت تمدید دارد. در صورتی که صاحب کالا موفق به دریافت مجوز شود، یک ماه فرصت دارد تا کالای خود را از انبارهای گمرکی ترخیص کند (در صورت لزوم می توان این زمان را یک ماه دیگر تمدید کرد).
مراحل انبارداری کالا در گمرک
به طور کلی انبارداری شامل 3 مرحله است:
- دریافت یا تحویل گرفتن کالا.
- نگهداری و حفاظت کالا در انبار.
- صدور و یا تحویل دادن کالا به خارج انبار.
نکته: اگر امکانات لازم برای کالاهای فاسد شدنی و یا کالاهایی که نگهداری آن در گمرک هزینه اضافه ایجاد می کند. در انبارهای گمرکی وجود نداشته باشد. باید بلافاصله بعد از تخلیه ، تحویل و ترخیص کالا با مسئولیت صاحب کالا به انبار مناسب انجام گیرد. در غیر اینصورت گمرک هیچ گونه مسئولیتی در قبال آن ندارد.
دریافت محموله یا پذیرش کالا
پذیرش کالا در انبارها و اماکن گمرکی وقتی قبول می شود. که برای تحویل آن به گمرک اظهارنامه اجمالی یا اظهارنامه یا پروانه صادراتی یا پروانه ترانزیت یا پروانه ورود موقت ارائه شده باشد.
اخذ و بررسی اسناد
اخذ مدارک و اسناد ثبتی برای ورود محموله به انبار برای انبارداری ضروری است. باید مجوز لازم برای ورود محموله به انبار ارائه شود. زمانی که محموله به پشت درب انبار می رسد باید کنترل های نگهبانی و امنیتی انجام شود و بعد از آن کالا وارد محوطه پذیرش بشود. مسئول انبارداری کالا را با مشخصات اظهار شده از نظر شکل و تعداد چک می کند و در نهایت کالا ها از لحاظ وضعیت و انبارداری دسته بندی شده و به انبار مناسب ارسال می شود.
بازدید و بسته بندی محموله و تعیین صحت کالا
در صورت وجود هر گونه نقص در بسته بندی در زمان حمل و تخلیه و غیره، انبار موظف به تنظیم صورت جلسه با حضور مسئولین مربوطه و صاحب کالا یا نماینده آن می باشد در غیر این صورت گمرک ملزم به پرداخت خسارت می باشد.
توزین و اخذ برگ باسکول برای کالا، کنترل و تطبیق کالا با اسناد و صدور برگ بارشماری
برگ بارشماری یا تالی فرمی است که در آن اطلاعات اولیه محموله وارد می شود در واقع این فرم اطلاعاتی مرجع برای صدور قبض انبار می باشد. این اطلاعات درون سامانه یکپارچه وارد و فرم بازشماری یا تالی صادر می شود.
صورت جلسه کسری یا اضافه بار مربوط به تخلیه
پس از تخلیه بار ممکن است که انبارداری با مغایرت کمی محموله با اطلاعات مندرج در فرم تالی و اسناد حمل مواجه بشود در این شرایط انبار وظیفه دارد که کسری یا اضافه بار را با حضور فورواردر و یا کریرو صاحب کالا یا نماینده قانونی آن و همچنین مدیر انبار صورت جلسه نماید و پس از امضا همه نفرات ضمیمه اسناد نماید.
قبض انبار گمرکی چیست؟
بخوانید: قبض انبار گمرکی چیست؟ + 0 تا 100 دریافت قبض رسید گمرک
تعرفه انبارداری در گمرک
- در گمرکات زمینی کالاهای وارداتی به کشور با توجه به تاریخ اظهار و قبض انبار و بارنامه حدود 10 روز از پرداخت حق انبارداری معاف هستند.
- در گمرکات هوایی در هر حالتی 2 روز معاف از پرداخت حق انبارداری هستند
- کانتینرهای ترانشیپی در بندر امام خمینی و شهید رجایی به مدت 20 روز از پرداخت تعرفه انبارداری معاف هستند.
- کانتینرهای صادراتی به مدت 10 روز از پرداخت تعرفه انبارداری معاف هستند اما اگر از این تاریخ بیشتر شود از روز اول تخلیه تا آخرین روز توقف هزینه انبارداری محاسبه می گردد.
- کانتینرهای شامل کالاهای خطرناک 3 برابر تعرفه انبارداری پرداخت می کنند.
- هزینه انبارداری به ماخذ روز تعلق دریافت می شود، و به صورت مرحله ای و پله ای محاسبه نخواهد شد.
- به کالاهایی که در محوطه سرپوشیده موسوم به هانگار نگهداری می شود ، به میزان 75 درصد ماخذ انبارداری تعلق می گیرد.
- به کالاهایی که در محوطه باز نگهداری می شود 60 درصد نرخ های انبارداری تعلق می گیرد.
- کالاهای وارد شده به فرودگاه های کشور برای ایامی که مشمول پرداخت هزینه انبارداری هستند علاوه بر ماخذ فوق به ازای هر تن در روز 1200ریال اضافه دریافت می گردد.
- کالاهای مسافری در انبارهای هوائی برای حداکثر 30 کیلوگرم بار برای مدت دو هفته در انبار معادل 1700 ریال و نسبت به مازاد این مدت برای هر هفته کیلویی 190 ریال باید پرداخت شود.
فرمول محاسبه انبارداری در گمرک
- برای کالاهایی که در انبار نگهداری می شوند
هزینه انبارداری= مدت* نرخ انبارداری* وزن ناخالص - برای کالاهایی که در محوطه سرپوشیده نگهداری می شوند
هزینه انبارداری= 75%*( مدت* نرخ انبارداری* وزن ناخالص) - برای کالاهایی که در محوطه باز نگهداری می شوند
هزینه انبارداری=60% *(مدت* نرخ انبارداری* وزن ناخالص) - برای کالاهای تناژی
فرمول محاسبه تناژی= تناژ * تعرفه - برای کالاهای دستگاهی
فرمول محاسبه دستگاهی= تعداد* تعرفه