حقوق گمرکی چیست؟
یکی از وجوهی که در گمرک از کالا های وارداتی دریافت می شود حقوق و عوارض است، که به آن حقوق ورودی گفته می شود. و نوعی مالیات غیر مستقیم می باشد. این مبلغ توسط گمرک وصول می شود.
البته سایر هزینه هایی نیز در گمرک بابت کالاهای وارداتی اخذ می شود که در مقابل انجام خدمات می باشد. مانند هزینه ایکس ری، باربری، انبارداری، آزمایش، استاندارد، توزین کالا و خدمات فوق العاده که شرایط و ضوابط آن مناسب با خدمات انجام شده تعیین می شود.
تفاوت تعرفه گمرکی و حقوق ورودی
تعرفه در واقع نوعی معیار عددی یا رقمی (کد هشت رقمی) برای تعیین و شناسایی جایگاه کالاها در امر ترخیص کالا می باشد.
تعرفه گمرکی عبارت است از مالیات و عوارضی که دولت ها به دلایل حمایتی، مالی یا ترکیبی از آنها، از کالاها اخذ می کنند. اصطلاحا این دریافتی به حقوق گمرکی موسوم است. تعرفه گمرکی ممکن است بر اساس ارزش کالا دریافت گردد، که در این شرایط آن را تعرفه ارزشی می نامند.
اگر بخواهیم فرمول کوتاهی برای حقوق ورودی در نظر بگیریم :
حقوق ورودی = 4 درصد حقوق گمرکی + سود بازرگانی + سایر عوارض
سود بازرگانی چیست؟
سود بازرگانی در واقع یک نوع دریافتی توسط گمرک می باشد که صرفا از واردات قطعی گرفته خواهد شد. میزان این سود، توسط دولت تعیین می گردد .
اداره گمرک مسئول اخذ سود بازرگانی از کالاهای وارداتی است و به صورت ریالی اخذ می گردد.
سود بازرگانی به همراه حقوق گمرکی تشکیل حقوق ورودی را می دهند. سود بازرگانی در دل حقوق ورودی قرار می گیرد و بصورت جداگانه محاسبه نمی شود. دولت می تواند سود بازرگانی هر یک از کالاها را با توجه به سیاست های خود هر وقت لازم بداند کم یا زیاد کند.
نکته: حقوق ورودی و هزینه های انجام خدمات بدون در نظر گرفتن نو یا مستعمل بودن کالا، طبق ماخذ مقرر، به ترتیب توسط گمرک یا سازمان های ارائه دهنده خدمات وصول می شود.
فرمول محاسبه ی حقوق ورودی = ارزش کالا(CIF) + هزینه بیمه + هزینه حمل
در بند (ح) ماده یک قانون امور گمرکی، شامل 2 بند اصلی است:
- حقوق گمرکی (که برای همه کالا 4 درصد است و توسط مجلس تعیین شده است)
- سود بازرگانی که برای هر کالا متفاوت است و توسط دولت تعیین می شود.
مالیات ها و عوارض دیگر (به تناسب نوع و حجم کالا) شامل موارد زیر می باشد:
- ۹ درصد مالیات ارزش افزوده
- ۱ در صد از حقوق ورودی به عنوان عوارض هلال احمر
- ۴درصد از کالاهای فرهنگی
- در مواقعی پسماند از واردات همه کالاها
حقوق ورودی گمرک چگونه محاسبه می شود؟
برخی موارد بر میزان حقوق ورودی گمرک تاثیر گذار است که در ادامه به برخی از آن ها می پردازیم.
- نوع کالا: نوع کالا یکی از مهمترین فاکتورها در محاسبه حقوق ورودی گمرک می باشد؛ زیرا تعرفه های کالا بر اساس نوع کالا تعیین می شود.
- تعداد کالا: تعداد کالا نیز بر افزایش یا کاهش تعرفه های گمرکی تاثیر بسزایی دارد. اگر کالا با تعداد بالایی وارد کشور شود، باید سود بیشتری به دولت پرداخت گردد. با افزایش تعداد، ارزش کالا افزایش می یابد؛ در نتیجه حقوق گمرکی بیشتری به کالا تعلق میگیرد.
- حجم کالا: در محاسبه تعرفه های گمرکی، مقدار حجم کالاها نیز از اهمیت بالای یرخوردار است. بعضی کالاها فضای زیادی اشغال نمی کنند. در واقع برای حمل و نقل و انبار کردن آن ها نیاز به فضای زیادی نیست. بنابراین، حقوق گمرکی کمتری به آن محموله تعلق میگیرد. علاوه بر این، مبلغ سیف کالا کاهش یافته و هزینه کمتری دریافت خواهد شد. اما کالاهایی که حجم زیادی دارند فضای بیشتری را اشغال می کنند و در نتیجه حقوق ورودی گمرک بیشتری به آن ها تعلق می گیرد.
- چگونگی ارسال کالا: شیوه های مختلفی برای حمل و نقل کالاها وجود دارد. اگر صاحب کالا بخواهد در کوتاه ترین زمان ممکن کالا را به کشور مقصد برساند، باید از روش هوایی استفاده کند. از آنجایی که هزینه حمل هوایی نسبت به روش های دیگر بیشتر است، ارزش سیف کالا افزایش پیدا کرده و حقوق ورودی گمرک مبلغ بیشتری را شامل می شود.
در تعیین حقوق گمرکی از 3 روش استفاده می شود که در ادامه این سه روش را شرح می دهیم.
- روش ارزشی که شامل تاثیر مستقیم ارزش کالا است.
- روش ویژه و خاص که متاثر از کمیت و مقدار کالا می باشد.
- روش مرکب که ترکیبی از هر دو روش ارزشی و ویژه می باشد و با توجه به ارزش کالا و مقدار کالا محاسبه خواهد شد.